گیج دما دنباله دار (کاپیلاری) چیست؟ کاربرد و مزایا
دما یک کمیت فیزیکی اساسی و یک پارامتر حیاتی در طیف وسیعی از کاربردهای علمی و صنعتی است. اندازه گیری دقیق آن برای کنترل فرآیند، ایمنی و تضمین کیفیت بسیار مهم است. اما چگونه این نیروی اساسی را به طور دقیق اندازه گیری کنیم؟ پاسخ، در اشکال بی شمار آن، در گیج دما نهفته است.
ابزارهای اندازه گیری دقیق دما و فشار از اهمیت بالایی برخوردارند. به خصوص در صنایع مختلفی مانند نفت و گاز، پتروشیمی، HVAC و سیستم های گرمایشی و سرمایشی. یکی از مهم ترین ابزارهای این حوزه، گیج دما یا ترمومتر است که با دقت و قابلیت کاربردی بالای خود، نقش کلیدی در نظارت و کنترل فرآیندها ایفا میکنند.
در این مقاله، به بررسی تخصصی این گیج ها، مزایا، کاربردها، نکات خرید و قیمت آن ها می‌پردازیم تا مهندسان، تکنسین ها و خریداران بتوانند بهترین انتخاب را داشته باشند.
ترمومتر یا گیج دما چیست؟
ترمومتر یا گیج دما ابزاری است که برای اندازه گیری و نمایش میزان دما در محیط ها یا تجهیزات مختلف استفاده میشود. این وسیله میتواند دمای مایعات، گازها یا جامدات را در شرایط صنعتی، آزمایشگاهی یا خانگی به صورت دقیق نشان دهد.
گیج دما معمولاً شامل یک سنسور حساس به تغییرات دما و یک نمایشگر (آنالوگ یا دیجیتال) است که مقدار دما را برحسب درجه سانتی گراد یا فار نهایت نشان می دهد. در کاربردهای صنعتی، انواع مختلفی از گیج های دما مانند گیج دما کاپیلاری و گیج دما دنباله دار وجود دارد که بر اساس نوع سنسور و نحوه انتقال دما، برای شرایط و محیط‌های مختلف طراحی شده‌اند.
به طور خلاصه، ترمومتر یا گیج دما وسیله‌ای حیاتی برای نظارت دقیق بر دماست که در کنترل فرآیندها، حفظ ایمنی و افزایش بهره‌وری صنایع کاربرد فراوان دارد.
نحوه عملکرد ترمومتر (گیج دما)
ترمومتر یا گیج دما ابزاری است برای اندازه گیری دما در محیط ها یا تجهیزات مختلف. عملکرد این دستگاه بر اساس واکنش یک ماده به تغییرات دما است. این واکنش میتواند به شکل انبساط، تغییر فشار، یا تغییر ولتاژ باشد که در نهایت به یک عدد مشخص و قابل نمایش تبدیل می شود. بسته به نوع ترمومتر، مکانیزم عملکرد نیز متفاوت است.
انواع ترمومتر و نحوه عملکرد آن ها
- ترمومتر مایع در شیشه (مانند جیوه ای یا الکلی)
در این نوع، یک مخزن کوچک در انتهای لوله شیشه‌ای وجود دارد که حاوی مایعی مثل جیوه یا الکل است. با افزایش دما، مایع منبسط میشود و در لوله بالا می‌رود. عددی که سطح مایع در مقابل آن قرار دارد، دمای فعلی را نشان میدهد. - ترمومتر بی متال (Bimetallic Thermometer)
در این نوع، از دو فلز با ضرایب انبساط حرارتی متفاوت استفاده میشود که به صورت نواری به هم متصل شده اند. با تغییر دما، یکی از فلزها بیشتر از دیگری منبسط می شود و این اختلاف باعث خم شدن نوار فلزی میگردد. این خمیدگی مکانیکی به عقربه منتقل شده و عدد دما روی صفحه نمایش داده می شود. - ترمومتر کاپیلاری
این نوع ترمومتر شامل یک حسگر دما (bulb)، لوله موئین (کاپیلاری) و نمایشگر است. داخل سیستم، معمولاً یک مایع یا گاز خاص وجود دارد که به تغییرات دما حساس است. زمانی که دما تغییر میکند، فشار داخل لوله کاپیلاری نیز تغییر یافته و این فشار به مکانیزم داخلی گیج منتقل میشود. عقربه روی صفحه، دمای متناظر با فشار را نمایش میدهد. - ترمومتر دیجیتال
در ترمومترهای دیجیتال از سنسور هایی مانند ترمیستور یا ترموکوپل استفاده می شود. این سنسورها با افزایش یا کاهش دما، سیگنال الکتریکی تولید میکنند. این سیگنال توسط مدار الکترونیکی پردازش شده و دمای دقیق به صورت عدد دیجیتال نمایش داده میشود.
ترمومترها ابزارهایی ضروری برای کنترل فرآیند های صنعتی، پزشکی، آزمایشگاهی و خانگی هستند و درک عملکرد آن‌ها کمک می کند تا در شرایط مختلف از نوع مناسب استفاده کنیم.
گیج دما کاپیلاری چیست و چرا اهمیت دارد؟
گیج دما کاپیلاری یا(Capillary Thermometer) یکی از انواع دقیق و کاربردی ابزارهای اندازه گیری دماست که در محیط های صنعتی، تأسیساتی و مکان‌هایی که دسترسی مستقیم به نقطه اندازه گیری دما وجود ندارد، کاربرد فراوان دارد. این ابزار با استفاده از یک لوله نازک موئین (کاپیلاری)، دمای محل مورد نظر را به قسمت نمایشگر منتقل میکند که این نمایشگر میتواند در فاصله‌ای دورتر از محل سنجش قرار گیرد.
ساختار این گیج شامل سه بخش اصلی است: حسگر دما (که در محل اندازه گیری قرار می گیرد)، لوله کاپیلاری و نمایشگر دما. تغییرات دمای حسگر باعث تغییر فشار یا حجم مایع یا گاز داخل کاپیلاری شده و این تغییر به نمایشگر منتقل میشود تا مقدار دما به صورت دقیق نشان داده شود.
ساختار گیج دما کاپیلاری
گیج دما کاپیلاری از سه بخش اصلی تشکیل شده است:
- حسگر دما (Bulb): که در نقطه مورد نظر قرار میگیرد و تغییرات دما را دریافت می کند.
- لوله کاپیلاری: لوله نازکی است که ماده درون آن (معمولاً گاز یا مایع خاص) نسبت به دما حساس است و انبساط یا انقباض آن باعث انتقال تغییرات به نمایشگر میشود.
- نمایشگر: که به‌صورت آنالوگ یا دیجیتال دمای فعلی را نمایش میدهد.
چرا گیج دما کاپیلاری اهمیت دارد؟
- اندازه‌گیری دما در فواصل دور: این گیج امکان اندازه گیری دما در محل‌هایی که نصب گیج معمولی ممکن نیست را فراهم می سازد.
- مقاومت بالا در برابر شرایط سخت: این نوع گیج معمولاً از موادی با مقاومت بالا ساخته میشود که برای محیط های صنعتی مناسب است.
- دقت و قابلیت اطمینان بالا: طراحی کاپیلاری به گونه ای است که نوسانات و شوک های محیطی کمتر روی آن تأثیر میگذارد.
- قابلیت نصب آسان در موقعیت های خاص: به دلیل انعطاف پذیری لوله کاپیلاری، نصب آن در مکان های محدود یا خطرناک ساده تر است.
در مجموع، گیج دما کاپیلاری به دلیل طراحی خاص خود، یکی از بهترین گزینه ها برای نظارت بر دما در محیط های صنعتی و تخصصی است.
گیج دما دنباله دار چیست؟
گیج دما دنباله دار که به انگلیسی Stem Thermometer گفته میشود، ابزاری است که دمای سیال یا گاز را از طریق یک دنباله فلزی یا استیل (Stem) اندازه‌گیری میکند. دنباله این گیج درون سیال یا محیط مورد نظر قرار میگیرد و دمای آن را به صفحه نمایش آنالوگ یا دیجیتال منتقل میکند.
این نوع گیج به علت ساختار ساده و مقاومت بالایش در برابر خوردگی و فشار، گزینه مناسبی برای بسیاری از صنایع است.
ساختار و عملکرد گیج دما دنباله دار
گیج دما دنباله دار معمولاً از سه بخش اصلی تشکیل شده است:
- دنباله (Stem): بخش فلزی که درون سیال قرار میگیرد و دما را حس می کند.
- صفحه نمایش: معمولاً یک صفحه عقربه ای (آنالوگ) یا صفحه دیجیتال که دما را نشان می دهد.
- مکانیزم داخلی: سیستم حسگر (معمولاً بی متال یا سنسور ترمیستور) که تغییر دما را به حرکت عقربه یا تغییر دیجیتال تبدیل میکند.
عملکرد این گیج بر پایه انتقال حرارت از سیال به دنباله فلزی است. دمای دنباله باعث انبساط یا تغییر شکل قطعه حسگر میشود و این تغییر به صفحه نمایش منتقل می شود.
کاربردهای گیج دما دنباله دار
گیج دما دنباله دار در صنایع زیر به طور گسترده استفاده می شود:
- صنعت نفت و گاز: برای اندازه گیری دمای خطوط لوله و مخازن
- پتروشیمی: کنترل دمای فرآیندهای شیمیایی حساس
- صنایع غذایی: بررسی دمای مواد اولیه و فرآورده ها
- تاسیسات گرمایشی و تهویه مطبوع: کنترل دمای سیستم های حرارتی
- نیروگاه ها و صنایع سنگین: نظارت بر تجهیزات و سیستم های حساس به دما
مزایای استفاده از گیج دما دنباله دار
- دقت بالا: انتقال مستقیم دما به حسگر دنباله ای باعث دقت قابل قبول میشود.
- نصب آسان: طراحی ساده و امکان نصب در محل های مختلف با استفاده از اتصالات استاندارد.
- مقاومت بالا: معمولاً از فلزات مقاوم مثل استیل ساخته شده که در برابر خوردگی و فشار مقاوم است.
- هزینه مناسب: نسبت به دیگر انواع گیج دما، قیمت مقرون به صرفه تری دارد.
- طول دنباله قابل انتخاب: امکان سفارش گیج با طول دنباله متناسب با نیاز سیستم
نکات مهم در انتخاب گیج دما دنباله دار
طول دنباله
طول دنباله باید به اندازه کافی باشد تا حسگر کاملاً درون سیال قرار گیرد و دمای واقعی را اندازه گیری کند. طول های متداول بین 50 میلی‌متر تا 300 میلی‌متر هستند.
دامنه دما
گیج باید توانایی اندازه‌گیری دمای مورد نیاز شما را داشته باشد، معمولاً از 0 تا 200 درجه سانتی‌گراد یا بیشتر.
جنس بدنه و دنباله
انتخاب جنس مناسب برای مقاومت در برابر شرایط محیطی و شیمیایی مهم است؛ معمولاً استیل ضد زنگ یا برنج استفاده می شود.
دقت و کلاس گیج
بسته به نیاز، گیج هایی با کلاس دقت مختلف (مثلاً 1.0 یا 1.5) موجود هستند.
اگر به دنبال خرید گیج دما و فشار از جمله گیج دما کاپیلاری با کیفیت بالا و قیمت مناسب هستید، فروشگاه بانک صنعت بهترین گزینه برای شماست. با پشتیبانی فنی تخصصی، ضمانت اصالت، و ارسال سریع، خیالتان از خرید راحت خواهد بود.
همین حالا با ما تماس گرفته و مدل مناسب گیج مورد نیازتان را سفارش دهید.
